ANTYKONCEPCJA to działania mające na celu nie dopuszczenie do zajścia w ciążę, czyli do zapłodnienia komórki jajowej i jej zagnieżdżenia się wewnątrz macicy. Metodami antykoncepcji są (m.in.): prezerwatywy, hormonalne środki antykoncepcyjne, środki plemnikobójcze. Stosowanie antykoncepcji nie zakłada czasowej wstrzemięźliwości płciowej, co odróżnia ją od naturalnych metod kontrolowania poczęcia, gdzie czasowe powstrzymanie się od współżycia jest konieczne.
CIĄŻA określa się czas od zapłodnienia komórki jajowej, aż do porodu oraz zmiany jakie w tym okresie zachodzą w organizmie matki. W czasie ciąży w organizmie matki rozwija się dziecko.
CYKL MIESIĄCZKOWY (cykl menstruacyjny) – określa cykliczne zmiany w organizmie kobiety, spowodowane działaniem układu hormonalnego i nerwowego. Cykl miesiączkowy przypada na czas pomiędzy 1 dniem miesiączki, a ostatnim dniem poprzedzający pojawienie się następnej. Przeciętnie cykl miesiączkowy trwa 28 dni, w czasie którego dochodzi do zmian w wydzielaniu hormonów (m.in. FSH - folikulotropiny, LH - hormonu luteinizującego), zmian w obrębie układu rozrodczego (m.in. rozrost endometrium - śluzówki macicy, jej złuszczanie się, zmiany wydzieliny pochwowej), ale też i w wyglądzie kobiety (np. zatrzymywanie wody w organizmie, powiększanie piersi), oraz jej zachowaniu. Cykl miesiączkowy, w związku ze zmianami w obrębie śluzówki macicy, dzieli się na cztery fazy (niektórzy wyróżniają czas krwawienia i trzy fazy).
DNI PŁODNE - określa się nimi czas przypadający na owulację, oraz kilka dni przed i po tym dniu (3 - 5). W czasie dni płodnych może dojść do zapłodnienia komórki jajowej, czyli poczęcia dziecka. Plemniki są wstanie przeżyć w śluzie macicy, nawet do kilku dni. Stąd – nawet jeżeli do stosunku dojdzie na kilka dni przed dniem owulacji, dzięki przeżyciu plemników w ciele kobiety, może dojść do zapłodnienia.
ESTROGENY to żeńskie hormony płciowe. Fizjologicznie estrogeny są wydzielane w głównej części przez jajniki. Estrogeny m.in. odpowiadają za wykształcenie drugorzędnych cech płciowych (np. kobiecej budowy ciała), regulują cykl miesiączkowy, wpływają na gospodarkę wapniową, tłuszczową, zwiększają krzepliwość krwi, powodują wzrost endometrium (błony śluzowej macicy). Estrogeny są również jednym ze składników doustnych środków antykoncepcyjnych.
GESTAGENY - do naturalnych zaliczamy progesteron – aktywny hormon u kobiet. Progesteron, którego wzrost stężenia przypada na drugą fazę cyklu miesiączkowego m.in. hamuje owulację, zwiększa lepkość śluzu szyjkowego, a jako tzw. hormon ciążowy jest niezbędnym do utrzymania ciąży. Gestageny są składnikiem doustnych środków antykoncepcyjnych (zarówno złożonych jak i mini pigułek).
HORMONALNE ŚRODKI ANTYKONCEPCYJNE Za działanie antykoncepcyjne tych środków odpowiadają pochodne żeńskich hormonów płciowych, podawane doustnie, domięśniowo, transdermalnie (czyli przez skórę – w postaci plastrów), do macicy. Podawanie hormonów, w odpowiednich stężeniach – prowadzi m.in. do zatrzymania owulacji, zagęszczenia śluzu szyjkowego, co w efekcie uniemożliwia zapłodnienie.
KOMÓRKA JAJOWA, to żeńska gameta płciowa zawierającą materiał genetyczny matki przekazywany dziecku. Komórki jajowe produkowane są w jajnikach i uwalniane jeden raz w cyklu miesięcznym w czasie owulacji– zazwyczaj jedna komórka jajowa z jednego jajnika. W czasie zapłodnienia dochodzi do połączenia komórki jajowej z plemnikiem.
LIBIDO (pociąg seksualny) – to pobudzenie seksualne i chęć do zaspokojenia związanych z tym potrzeb.
METODA JEDNOFAZOWA Doustne środki antykoncepcyjne jednofazowe, stanowią grupę preparatów przyjmowanych przez kobiety w celu uzyskania ochrony antykoncepcyjnej. Charakteryzują się jednakową zawartością składników czynnych (estrogenów i gestagenów) w każdej tabletce przyjmowanej przez kolejne 21 dni. Dzięki temu kobieta każdego dnia przyjmuje stałe dawki hormonów. Istnieją preparaty – dwu-, trój- a nawet czterofazowe, kiedy to kobieta w czasie cyklu przyjmuje zmieniające się dawki hormonów.
MINI PIGUŁKA to doustne środki antykoncepcyjne zawierające w swoim składzie tylko gestageny, bez estrogenów. Mini pigułki w przeciwieństwie do innych doustnych środków antykoncepcyjnych, mogą być zażywane przez kobiety karmiące piersią.
CIĄŻA określa się czas od zapłodnienia komórki jajowej, aż do porodu oraz zmiany jakie w tym okresie zachodzą w organizmie matki. W czasie ciąży w organizmie matki rozwija się dziecko.
CYKL MIESIĄCZKOWY (cykl menstruacyjny) – określa cykliczne zmiany w organizmie kobiety, spowodowane działaniem układu hormonalnego i nerwowego. Cykl miesiączkowy przypada na czas pomiędzy 1 dniem miesiączki, a ostatnim dniem poprzedzający pojawienie się następnej. Przeciętnie cykl miesiączkowy trwa 28 dni, w czasie którego dochodzi do zmian w wydzielaniu hormonów (m.in. FSH - folikulotropiny, LH - hormonu luteinizującego), zmian w obrębie układu rozrodczego (m.in. rozrost endometrium - śluzówki macicy, jej złuszczanie się, zmiany wydzieliny pochwowej), ale też i w wyglądzie kobiety (np. zatrzymywanie wody w organizmie, powiększanie piersi), oraz jej zachowaniu. Cykl miesiączkowy, w związku ze zmianami w obrębie śluzówki macicy, dzieli się na cztery fazy (niektórzy wyróżniają czas krwawienia i trzy fazy).
DNI PŁODNE - określa się nimi czas przypadający na owulację, oraz kilka dni przed i po tym dniu (3 - 5). W czasie dni płodnych może dojść do zapłodnienia komórki jajowej, czyli poczęcia dziecka. Plemniki są wstanie przeżyć w śluzie macicy, nawet do kilku dni. Stąd – nawet jeżeli do stosunku dojdzie na kilka dni przed dniem owulacji, dzięki przeżyciu plemników w ciele kobiety, może dojść do zapłodnienia.
ESTROGENY to żeńskie hormony płciowe. Fizjologicznie estrogeny są wydzielane w głównej części przez jajniki. Estrogeny m.in. odpowiadają za wykształcenie drugorzędnych cech płciowych (np. kobiecej budowy ciała), regulują cykl miesiączkowy, wpływają na gospodarkę wapniową, tłuszczową, zwiększają krzepliwość krwi, powodują wzrost endometrium (błony śluzowej macicy). Estrogeny są również jednym ze składników doustnych środków antykoncepcyjnych.
GESTAGENY - do naturalnych zaliczamy progesteron – aktywny hormon u kobiet. Progesteron, którego wzrost stężenia przypada na drugą fazę cyklu miesiączkowego m.in. hamuje owulację, zwiększa lepkość śluzu szyjkowego, a jako tzw. hormon ciążowy jest niezbędnym do utrzymania ciąży. Gestageny są składnikiem doustnych środków antykoncepcyjnych (zarówno złożonych jak i mini pigułek).
HORMONALNE ŚRODKI ANTYKONCEPCYJNE Za działanie antykoncepcyjne tych środków odpowiadają pochodne żeńskich hormonów płciowych, podawane doustnie, domięśniowo, transdermalnie (czyli przez skórę – w postaci plastrów), do macicy. Podawanie hormonów, w odpowiednich stężeniach – prowadzi m.in. do zatrzymania owulacji, zagęszczenia śluzu szyjkowego, co w efekcie uniemożliwia zapłodnienie.
KOMÓRKA JAJOWA, to żeńska gameta płciowa zawierającą materiał genetyczny matki przekazywany dziecku. Komórki jajowe produkowane są w jajnikach i uwalniane jeden raz w cyklu miesięcznym w czasie owulacji– zazwyczaj jedna komórka jajowa z jednego jajnika. W czasie zapłodnienia dochodzi do połączenia komórki jajowej z plemnikiem.
LIBIDO (pociąg seksualny) – to pobudzenie seksualne i chęć do zaspokojenia związanych z tym potrzeb.
METODA JEDNOFAZOWA Doustne środki antykoncepcyjne jednofazowe, stanowią grupę preparatów przyjmowanych przez kobiety w celu uzyskania ochrony antykoncepcyjnej. Charakteryzują się jednakową zawartością składników czynnych (estrogenów i gestagenów) w każdej tabletce przyjmowanej przez kolejne 21 dni. Dzięki temu kobieta każdego dnia przyjmuje stałe dawki hormonów. Istnieją preparaty – dwu-, trój- a nawet czterofazowe, kiedy to kobieta w czasie cyklu przyjmuje zmieniające się dawki hormonów.
MINI PIGUŁKA to doustne środki antykoncepcyjne zawierające w swoim składzie tylko gestageny, bez estrogenów. Mini pigułki w przeciwieństwie do innych doustnych środków antykoncepcyjnych, mogą być zażywane przez kobiety karmiące piersią.
